Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego, którego nie może się zrzec. Co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, a niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Zgodnie z art. 161 k.p. pracodawca musi udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.
Kodeks pracy jasno wskazuje przyczyny, dla których pracownik może nie wykorzystać urlopu wypoczynkowego. Jest to:
- czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
- odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
- odbywanie ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy,
- pełnienie terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie albo pełnienie służby w aktywnej rezerwie, przez czas do 3 miesięcy,
- urlop macierzyński.
W przypadkach wskazanych powyżej urlopu niewykorzystanego należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.
Pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia zaległego urlopu. W przypadku odmowy pracodawca dopuściłby się wykroczenia przeciwko prawom pracownika (powyższe zagrożone jest karą grzywny w wysokości od 1000 zł do 30000 zł).
Należy pamiętać, że roszczenia pracownicze przedawniają się po trzech latach. Powyższe dotyczy także urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że w dniu 30 września 2024 r. przedawni się niewykorzystany urlop, który przysługuje pracownikowi za 2020 r.
